Lâu nay chúng ta quan tâm nhiều đến chống bão lụt, còn xem nhẹ chống ngập úng ở đô thị. Thực tế những thiệt hại do ngập úng đô thị xảy ra thường xuyên, tác động xấu đến cuộc sống của người dân như thiệt hại về tài sản, cơ sở hạ tầng, khó khăn về sinh hoạt, ô nhiễm môi trường...

     Ngập úng đô thị không những cản trở phát triển bền vững mà còn gây bức xúc trong dư luận, tác động xấu đến tâm lý, tinh thần của người dân sống trong thành phố văn minh.

     Các nguyên nhân gây ngập úng ở TP.HCM là do mưa nhiều, thủy triều cao, hạ tầng tiêu thoát nước yếu kém, năng lực quản lý đô thị chưa đáp ứng được yêu cầu... Đến nay việc quy hoạch không gian và phát triển đô thị luôn đi trước, đặt ra các bài toán cho việc giải quyết chống ngập chạy theo.

     Trong nhiều trường hợp, cách làm này dẫn đến việc đầu tư chống ngập hết sức tốn kém và không bền vững.

     Để việc chống ngập úng ở thành phố được căn cơ, bài bản cả cấp bách và lâu dài cần có tầm nhìn.

     Cách tiếp cận mới là phải rà soát, đánh giá lại dự án quy hoạch tổng thể phát triển kinh tế - xã hội, quy hoạch của các ngành và địa phương. Trong đó có quy hoạch chống ngập, bài toán cốt nền trên cơ sở “lồng ghép” thành bài toán hệ thống trong bối cảnh xét đến biến đổi khí hậu, nước biển dâng và quá trình đô thị hóa, công nghiệp hóa.

     Khi đất ruộng bị đô thị hóa, hệ số tiêu thoát nước sẽ tăng rất nhiều so với hiện trạng. Quy hoạch sớm hệ thống điều tiết phân tán cho toàn bộ TP.HCM, từ đó sớm ban hành cơ chế để giữ lại và phát triển không gian điều tiết nước cho toàn thành phố. Tiến hành quy hoạch tích hợp để xác lập cơ chế cân bằng giữa giải pháp công trình và phi công trình, giữa bảo vệ và thích nghi.

     Các công trình thủy lợi kiểm soát thủy triều vòng ngoài thành phố nên có mức đảm bảo khoảng 95% để đáp ứng bài toán vòng trong tiêu thoát nước đô thị trong tương lai. Nghiên cứu xác định lại mực nước khống chế trước ngập trên các kênh rạch (cốt 0,6m) và 16% diện tích đất để trữ nước.

     Một số biện pháp cần thiết phải hành động là nhanh chóng đưa vào Luật xây dựng hoặc ít nhất cũng ở mức hội đồng nhân dân thành phố tự đề ra một số quy định về việc cấp giấy phép các công trình xây dựng bắt buộc phải xét đến việc thoát nước mưa và cả nước thải cho các công trình mới.

     Hiện nay, quy định về nước thải các công trình thương mại, dân sinh rất sơ sài, hầu hết nước thải cho chung vào đường nước mưa, vài chục năm nữa sẽ trả giá đắt cho việc làm thiếu tầm nhìn này. Nhà cao tầng mọc lên như nấm ở những vùng trung tâm vừa gây ách tắc giao thông, làm đất lún thêm vừa gây khó khăn cho việc tiêu thoát nước.

     Các biện pháp cấp bách là nạo vét thông thoáng các hệ thống thoát nước, đấu nối hệ thống cũ còn sử dụng với hệ thống mới xây dựng. TP.HCM cũng cần gia tăng đầu tư để cải tạo và nâng cấp hệ thống kiểm soát ngập cho các lưu vực xung quanh thành phố (các khu vực mới phát triển) theo tiến độ ưu tiên.

     Xin lưu ý giải quyết bài toán ngập nên theo lưu vực hơn là phân khu vực theo địa danh hành chính. Cần nghiên cứu kết hợp bờ bao với đường giao thông nông thôn để tránh tình trạng năm nào cũng vỡ bờ bao.

     Cần tận dụng các công trình công cộng hiện nay với thiết kế thích hợp để trữ nước. Hiện đang có các dự án lớn về bãi đậu xe ngầm cũng không thấy ai bàn đến việc kết hợp chống ngập cho thành phố!? 

     Ngoài ra, cũng cần nghiên cứu đưa vào luật thật cụ thể các khu vực không được sử dụng nước ngầm ở nội thành để giảm bớt việc đất lún.

     Bài học chống ngập đô thị chẳng ở đâu xa. Thành phố Bangkok (Thái Lan) có điều kiện tự nhiên tương tự như TP.HCM. Trước đây, hễ mưa to là bị ngập úng nhưng nhờ có các giải pháp mạnh mẽ, thiết thực đến năm 2005, Bangkok đã giải quyết triệt để vấn đề chống ngập.

     TP.HCM cũng cần các biện pháp cấp bách và lâu dài, đồng bộ, từ tổ chức đến hành động cương quyết


(Nguồn: tuoitre.vn)