Nằm ở tọa độ khoảng 10 độ vĩ Bắc và 106 độ kinh Đông, thuộc vành đai nhiệt đới Xavan, nhưng khí hậu của TPHCM có hai mùa khá rõ rệt. Mùa khô (từ tháng 12 đến tháng 4) nắng nóng có thể lên đến gần 400C. Mùa mưa (từ tháng 5 đến tháng 11) với lượng mưa trung bình 1.949mm, có năm cao nhất lên đến 2.718mm. Mùa mưa thời tiết mát dịu nhưng mưa rất nhiều, trung bình 159 ngày/năm.

Hơn 35 năm trước, với cơ sở hạ tầng giao thông và thoát nước khi đó, Sài Gòn xưa và sau là TPHCM (vốn chưa đầy 2 triệu dân) rất ít khi xảy ra ngập lụt kể cả khi trời mưa lớn. Tuy nhiên, mấy chục năm sau, mọi thứ đã thay đổi rất nhiều.

Trước hết là dân số của TPHCM đã tăng rất nhanh: hiện nay với diện tích của TP không thay đổi - vẫn chỉ có 2.095 km2 - nhưng dân cư (bao gồm những người sinh sống, học tập và làm việc tại TP có đăng ký và không đăng ký) đã tăng gấp bốn đến năm lần, khoảng gần mười triệu người. Thứ hai là tốc độ đô thị hóa tăng đến chóng mặt. Từ một vùng lõi khi xưa, nhà cửa và đường sá chủ yếu tập trung ở khu vực quận 1, 3, 4, 5, 6, Tân Bình, Bình Thạnh, Gò Vấp… nay đô thị đã bung ra đến sát vùng biên giáp các tỉnh bạn như Đồng Nai, Bình Dương, Tây Ninh, Long An…

Tốc độ đô thị hóa rất nhanh nhưng việc xây dự cơ sở hạ tầng, nhất là hệ thống thoát nước đô thị lại không theo kịp. Mặc dù TP đã tập trung đầu tư vào rất nhiều chương trình, dự án thoát nước, song do nhiều nguyên nhân, các dự án này đến nay vẫn chưa hoàn thành, hoặc đã hoàn thành nhưng chưa đấu nối đồng bộ với hệ thống thoát nước chung của toàn TP. Do đó đã xảy ra ngập nước cục bộ ở nhiều điểm khi mưa lớn hoặc triều cường lên cao. Một yếu tố khác làm cho tình trạng ngập lụt thêm trầm trọng, đó là tác động của biến đổi khí hậu trong thời gian gần đây: nhiều cơn mưa lớn bất thường và kéo dài không theo quy luật; triều cường liên tục lập đỉnh mới…

Tình trạng ngập lụt đã gây rất nhiều khó khăn cho phát triển kinh tế TP và sinh hoạt của đời sống xã hội. Chính vì thế, Đảng bộ và chính quyền TPHCM đã coi chống ngập là một trong 6 chương trình đột phá của giai đoạn 2010 - 2015. Đến nay, chương trình đã có những kết quả bước đầu khả quan. Từ chỗ toàn TP có 96 điểm ngập nặng (năm 2009) đến nay chỉ còn 21 điểm, phấn đấu đến cuối 2012 sẽ xóa thêm 10 điểm ngập nữa. Đó là những dấu hiệu đáng mừng, là nỗ lực lớn của lãnh đạo TP và rất nhiều ban ngành có liên quan. Tuy nhiên, trên thực tế đang có tình trạng tái ngập và phát sinh điểm ngập mới. Có nhiều nguyên nhân đang được nghiên cứu phân tích. Song chủ yếu là do sự phối hợp không đồng bộ giữa đơn vị thi công hệ thống thoát nước với các đơn vị có liên quan (điện lực, giao thông vận tải, bưu điện…).

Để giải quyết căn bản tình trạng ngập lụt, TP phải đẩy nhanh tiến độ xây dựng hệ thống thoát nước chính, đồng thời gấp rút đấu nối với mạng lưới thoát nước khu vực. Các đơn vị có liên quan trong quá trình thi công hệ thống thoát nước phải hợp tác tích cực với đơn vị thi công để giải quyết nhanh các vướng mắc. UBND TPHCM cần phải kiên quyết xử lý các đơn vị gây cản trở cho việc hoàn thiện hệ thống thoát nước của TP. Mặt khác, người dân TP phải nâng cao ý thức, giữ gìn hệ thống thoát nước, không xả rác bừa bãi gây tắc nghẽn dòng chảy của hệ thống này…

Khắc phục được tình trạng ngập lụt sẽ góp phần thúc đẩy kinh tế, văn hóa và xã hội của TPHCM phát triển.

 theo:http://sggp.org.vn